Art Nouveau

Με τον όρο Art Nouveau αναφερόμαστε στο διεθνές καλλιτεχνικό κίνημα που αναπτύχθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα. Ανάλογα με τον γεωγραφικο τόπο στον οποίο εξελίχθηκε, έλαβε διάφορες ονομασίες, όπως Stile Liberty στην Ιταλία, Μοντέρνο Στυλ στην Αμερική ή Μοντερνισμός στην Ισπανία, ενώ στη Γερμανία εμφανίστηκε με τον όρο Jugendstil. Ο γαλλικός όρος Αrt Νouveau χρησιμοποιήθηκε στη Γαλλία και το Βέλγιο κι αποδίδεται ως Νέα Τέχνη. Ως κίνημα δε διέθετε μεγάλη ομοιογένεια, εκδηλώθηκε κυρίως στο χώρο της διακόσμησης και της αρχιτεκτονικής, αγγίζοντας όμως κι όλους τους τομείς της καλλιτεχνικής έκφρασης κι επηρέασε μεταγενέστερες τάσεις στη Μοντέρνα Τέχνη.



Το ύφος της θεωρείται πως άρχισε να διαμορφώνεται στη δεκαετία του 1880 αλλά η περίοδος σημαντικής ακμής του τοποθετείται χρονικά στο διάστημα 1892-1902. Μετά το 1905 συναντούμε περιορισμένες και μεμονωμένες εκφράσεις του. Αποτέλεσε κίνημα με διεθνή χαρακτηριστικά, καθώς αναπτύχθηκε σε πολλές διαφορετικές χώρες μεταξύ των οποίων η Αμερική, η Αγγλία, η Ολλανδία κι η Σκανδιναβία.



Η ονομασία χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από σύγχρονους κριτικούς τέχνης στο Βέλγιο και αργότερα αποτέλεσε την ονομασία της γκαλερί του Παρισιού Maison de l' Art Nouveau, υπό τη διεύθυνση του Samuel Bing και που ειδικευόταν σε σύγχρονα έργα Αρ Νουβό καλλιτεχνών. Εκεί εκτίθενται έργα καλλιτεχνών, που θεωρούνται σήμερα ως πατέρες του κινήματος, όπως ο Edvard Munch, ή o γλύπτης Ροντέν. Παρά τη καλλιτεχνική δραστηριότητα της πόλης του Παρισιού, φαίνεται πως εξελίχθηκε ακόμα περισσότερο στη Nancy, τόσο ώστε να δημιουργηθεί κι η αντίστοιχη Σχολή της. Καταλυτικό όμως ρόλο στην εξέλιξη της θεωρείται πως διαδραμάτισε η Διεθνής Έκθεση του 1900 στο Παρίσι, όπου το πρωτοποριακό νέο ύφος κυριάρχησε.



Βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κινήματος είναι η επιτήδευση της μορφής, κυρίως για στοιχεία που αντλούνται από τη φύση καθώς κι η στενή συσχέτιση του με το κίνημα του συμβολισμού. Συνδέθηκε ακόμα με την ιαπωνική και τη γοτθική τέχνη. Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι ιαπωνικές επιρροές εντείνονται διαρκώς, όπως το μαρτυρά δημοσίευση του περιοδικού Καλλιτεχνική Ιαπωνία (1881-1991) από τον Samuel Bing, καθώς κι οι εκθέσεις ιαπωνικής τέχνης που οργανώνονται από τη Κεντρική Ένωση Διακοσμητικών Τεχνών (1893) και Σχολή Καλών Τεχνών (1890). Η ιαπωνική τέχνη προσέφερε στην Αρ Νουβό μίμηση των φυσικών μορφών αλλά και την αναζήτηση περίπλοκων διακοσμητικών θεμάτων.



Ένα άλλο χαρακτηριστικό της, είν' η διάθεση των καλλιτεχνών να καταργήσουν τις αποστάσεις μεταξύ των διαφορετικών μορφών της τέχνης, τις οποίες και προσπαθούν να ενοποιήσουν. Για το λόγο αυτό θεωρείται και συνολικό ύφος που συνδέθηκε με κάθε είδους σχέδιο, στην αρχιτεκτονική, στην εσωτερική διακόσμηση, στη γλυπτική, στην επιπλοποιΐα, στα κοσμήματα, στη βιοτεχνία και αλλού. Τα νέα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά της θεωρείται πως προετοίμασαν τα μεταγενέστερα πρωτοποριακά κινήματα του 20ου αιώνα, όπως, εξπρεσιονισμός, κυβισμός κι υπερρεαλισμός.
(Πηγή: http://www.interior357.com)



Χρονολόγιο:

1853 Ο Αμερικανός Αρχιπλοίαρχος Matthew Calbraith Perry, ανοίγει το δρόμο της Ιαπωνίας προς τη Δύση, καταπλέοντας στο Τόκυο
1859 Ο Κάρολος Δαρβίνος δημοσιεύει την "Καταγωγή των Ειδών"
1871 Ήττα της Γαλλίας στον Πρωσσικό πόλεμο. Ένωση της Γερμανίας
1874 Οι πρώτοι Ιμπρεσσιονιστές εκθέτουν στο Παρίσι
1875 Η Αγγλική Εταιρεία Morris & Co. παρουσιάζει το κίνημα arts & crafts
1879 O Τόμας ΄Εντισον ανακαλύπτει το ηλεκτρικό ρεύμα
1883 Στο Σικάγο, ξεκινάει η ανέγερση του 10ώροφου Home Insurance Building, το πρώτο κτίριο που κατασκευάχεται με την τεχνολογία του ουρανοξύστη
1884 Στις Βρυξέλλες, εμφανίζεται για πρώτη φορά ο όρος "art nouveau", για να περιγράψει την ομάδα των Βέλγων Καλλιτεχνών "Les XX."
Στο Λονδίνο λειτουγεί το πρώτο μετρό

1889 Κτίζεται ο Πύργος του Άιφελ για την Διεθνή Έκθεση στο Παρίσι

1892 Ιδρύεται στη Νέα Υόρκη η Εταιρεία Tiffany Glass & Decorating.

1893 Στη Μ. Βρετανία, ο Aubrey Beardsley εμφανίζεται ως σχεδιαστής στο πρώτο τεύχος του περιοδικού The Studio.

Ο Henri de Toulouse-Lautrec ζωγραφίζει την Jane Avril στους κήπους του Παρισιού.
Στις Βρυξέλλες, ο Victor Horta σχεδιάζει το Tassel House.

Στο Σικάγο, πραγματοποιείται η Διεθνής Έκθεση Columbia. Οι Adler and Sullivan σχεδιάζουν το Transportation Building.

Στη Ν.Ζηλανδία, πρώτη χώρα που αγκαλιάζει το κίνημα των σουφραζετών, οι γυναίκες κερδίζουν το δικαίωμα ψήφου. Στο Βέλγιο, το παγκόσμιο γυναικείο κίνημα καταξιώνεται

1894 Στο Παρίσι, ο Hector Guimard σχεδιάζει το Castel Béranger.
Ο Claude Debussy ολοκληρώνει το έργο του, "L'après-midi d'une faune".

1895 Στο Παρίσι, ο Siegfried Bing ανοίγει την Γκαλερί του, "L'Art Nouveau".

Ο Louis Comfort Tiffany εκθέτει στο άνοιγμα της γκαλερί "L'Art Nouveau".

Οι αδελφοί Lumière ανεβάζουν την πρώτη κινηματογραική ταινία, "εργάτες που φεύγουν από το εργοστάσιο"

1897 Στη Γλασκώβη, οι Charles Rennie Mackintosh και George Walton, σχεδιάζουν τα καφέ της οδού Buchanan

Στη Διεθνή ΄Ρκθεση των ΒΡυξελλών, οι Henry van de Velde και Victor Horta παρουσιάζουν το έργο τους.

1898 Στη Βιέννη, ο Josef Olbrich σχεδιάζει το κτίριο Secession

Ο Gustav Klimt ζωγραφίζει την "Παλλάδα Αθηνά"

Στο Τορίνο, πραγματοποιείται Έκθεση της Ιταλικής διακοσμητικής τέχνης

1899 Στο Λονδίνο, το Μουσείο South Kensington μετονομάζεται στο πασίγνωστο σήμερα Victoria and Albert Museum.

Στο Παρίσι, ο Hector Guimard σχεδιάζει το Castel Henriette.

Ο René Lalique σχεδιάζει το περίφημο κόσμημά του, Dragonfly woman

1900 Στο Παρίσι, οι Loïe Fuller Pavilion, Pavilion Bing, και άλλοι καλλιτέχνες της Art Nouveau θριαμβεύουν στη Διεθνή Έκθεση.

Ανοίγει το μετρό του Παρισιού με τις εκπληκτικές εισόδους του, σχεδιασμένες από τον Hector Guimard

Ο Sigmund Freud, δημοσιεύει το βιβλίο του, "Ερμηνεία των Ονείρων"

1901 Στο Nancy, ο Émile Gallé εκλέγεται πρώτος Πρόεδρος της Σχολής του Νανσύ

1903 Οι Αμερικανοί Wilbur και Orville Wright πραγαμτοποιούν την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο Kitty Hawk.

Ο Pierre και η Marie Curie κερδίσουν το Νόμπελ για την ανακάλυψη του Ράδιου.

1905 Ο Albert Einstein αναπτύσσει τη θεωρία της σχετικότητας
Έκθεση στο Salon d'automne από καλλιτέχνες που αυτοαποκαλούνται "les fauves."

1906 Στη Βαρκελώνη, ο Antoní Gaudí σχεδιάζει την Casa Milá.

1907 Στο Σικάγο, ο Frank Lloyd Wright σχεδιάζει το Robie House.

1910 Στην Biennale της Βενετίας συμμετέχει ο Gustav Klimt.

1913 Στην Πράγα, ο Jan Kotêra ιδρύει την Ένωση Τσέχων Καλλιτεχνών
Ο Igor Stravinsky, παρουσιάζει το έργο του, "Le sacre du printemps"

1914 Η δολοφονία του Φερδινάρδου πθροδοτεί την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.



Κυριώτεροι εκπρόσωποι της Art Nouveau:

Βρετανία:



















Walter Crane (1845 - 1915, Σχεδιαστής και εικονογράφος

Arthur Heygate Mackmurdo (1851 – 1942), προοδευτικός αρχιτέκτονας και σχεδιαστής

Sir Arthur Lasenby Liberty (1843 – 1917), ιδρυτής της Εταιρείας Liberty & Co

Charles Robert Ashbee (1863–1942), σχεδιαστής και επιπλοποιός

Aubrey Vincent Beardsley (1872 – 1898), εικονογράφος και συγγραφέας.

Charles Rennie Mackintosh (1868 – 1928), Σκώτος Αρχιτέκτονας, σχεδιαστής και ακουαρελίστας.

Βέλγιο, Ελβετία, Γαλλία

Théophile Alexandre Steinlen (1859 – 1923), Ελβετός ζωγράφος και καλλιτέχνης αφίσσας.

Alphonse Maria Mucha (1860 – 1939) Τσέχος ζωγράφος, διακοσμητής και καλλιτέχνης αφίσας, από τους κυριώτερους εκπρόσωπους της art nouveau

Victor, Baron Horta (1861 - 1947) Βέλγος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής

Henry Clemens Van de Velde (1863 – 1957) Βέλγος ζωγράφος, αρχιτέκτονας και διακοσμητής

Paul Hankar (1859 - 1901) Βέλγος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής που μαζί με τους Horta και Van de Velde, αποτελούν τους κυριώτερους εκπρόσωπους της art nouveau στις Βρυξέλλες

Hector Guimard (1867 - 1942) αρχιτέκτονας, από τους σημαντικότερους του κινήματος της Γαλλικής art nouveau

Émile Gallé (1846 – 1904) καλλιτέχνης γυαλιού και επιπλοποιός, από τους πιο διάσημους εκπροσώπους του κινήματος στη Γαλλία

Henri Marie Raymond de Toulouse-Lautrec-Monfa ή απλά, Henri de Toulouse-Lautrec(1864 – 1901), Γάλλος ζωγράφος, καλλιτέχνης αφίσας και εικονογράφος

Louis Majorelle (1859 – 1926) Γάλλος διακοσμητής και σχεδιαστής επίπλων της Σχολής του Νανσύ

Jacques Grüber (1870 - 1936) γλύπτης και καλλιτέχνης βιτρό

Henri Sauvage (1873 – 1932) Γάλλος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής

Jules Chéret (1836 – 1932) Γάλλος ζωγράφος και λιθογράφος, πατέρας της σύγχρονης αφίσας

Eugène Samuel Grasset (1845 – 1917) Ελβετός καλλιτέχνης και σχεδιαστής από τους πρώτους εκπροσώπους της art nouveau

Maurice Denis (1870 – 1943) Γάλλος ζωγράφος και συγγραφέας

Ισπανία

Antoni Plàcid Guillem Gaudí i Cornet, ή Antonio Gaudí(1852–1926) Καταλανός αρχιτέκτονας

Αυστρία

Gustav Klimt (1862 – 1918) συμβολιστής ζωγράφος

Koloman Moser (1868 – 1918) διάσημος γραφίστας, έχει σχεδιάσει από βιβλία και γραμματόσημα μέχρι βιτρό, κοσμήματα και έπιπλα επηρεάζοντας μέχρι κια σήμερα την τέχνη της γραφιστικής

Josef Hoffmann (1870 – 1956) αρχιτέκτονας και σχεδιαστής

Joseph Maria Olbrich (1867–1908) αρχιτέκτονας

Γερμανία

Hermann Obrist (1863 – 1927) Γλύπτης και σχεδιαστής

August Endell (1871 - 1925) αρχιτέκτονας

Δανία

Hendrik Petrus Berlage (1856 — 1934), αρχιτέκτονας

Jean Theodoor Toorop (1858 – 1928) ζωγράφος της τάσης του Συμβολισμού

Ηνωμένες Πολιτείες


Κεραμική Rookwood, Cincinnati

Louis Comfort Tiffany (1848 – 1933) καλλιτέχνης και σχεδιαστής ιδιαίτερα γνωστός για την τέχνη σε γυαλί

Louis Henri Sullivan (1856 – 1924) αρχιτέκτονας, πατέρας του "μοντερνισμού", μέντορας του Frank Lloyd Wright

Frank Lloyd Wright (1867 – 1959) αρχιτέκτονας, σχεδιαστής εσωτερικών χώρων, στγγραφέας και καθηγητής. Εκπόνησε πάνω από 1000 μελέτες από τις οποίες, οι 500 περίπου υλοποιήθηκαν