Παρασκευή 28 Αυγούστου 2009

αλταμίρα...νετ αρτ...αχ Θεέ μου!

Το σπήλαιο Altamira στην Ισπανία, περίφημο για τις βραχογραφίες του που ανήκουν στην Παλαιολιθική περίοδο και απεικονίζουν άγρια ζώα και ανθρώπινα χέρια. Η Αλταμίρα βρίσκεται στην πόλη Santillana del Mar στην Cantabria, 30 χλμ δυτικά της πόλης Santander.
Το 2008, οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας τη μέθοδο χρονολόγησης ουρανίου - θορίου, χρονολόγησαν τμήματα των βραχογραφιών 25,000 και 35,000 χρόνια πίσω.


Ξεκινώντας από τις παλαιολιθικές αυτές βραχογραφίες, κατέληξα στο παρακάτω κείμενο που βρήκα σε ένα forum στο ιντερνετ. Το βρήκα ενδιαφέρον και το αντιγράφω...μου θύμισε μια μελέτη με τίτλο "ο κύκλος στην τέχνη" που κάπου την έχω χωμένη αλλά θα τη βρω και θα την αναρτήσω.

«Οι τέχνες είναι 7
(Αλλά αυτό έχει νόημα μόνο μέσα σε μια σχολή, έξω είναι όσες θέλεις.)
(αλλά ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι homo universalis)
Το κόμικ είναι μια από τις 7, ζωγραφική.
Το βίντεο είναι μια από τις 7, σινεμά. αν και έχει στοιχεία χαρακτικής
Ποια είναι η διαφορά του βίντεο αρτ από το σινεμά, από μια ταινία μικρού μήκους ή κινούμενων σχεδίων;
Ποια είναι η διαφορά της περφόρμανς από το θέατρο;
Ποια είναι η διαφορά της χαρακτικής από την τυπογραφία;
Οι 7 τέχνες εφαρμόζονται και σε προϊόντα, έπιπλα, ρούχα, αυτοκίνητα -δηλαδή όπου μπορεί η αισθητική αξία να υπερβαίνει την χρηστική. Μπορούν και αυτά να μπουν στο μουσείο, σαν ζωγραφική ή γλυπτική γιατί οι τέχνες παραμένουν 7.
Οι τέχνες αν δεν είναι 7 τότε είναι 6 ή 5, ή όσες και οι αισθήσεις, ή όσες θέλεις.
Γιατί το 7 είναι το μυστικό νούμερο των 7 πλανητών ή των 7 κλωστών για να γίνει ένα σχέδιο ή όπως λέμε 7μπιτο σύστημα που μπορεί να κάνει το βασικό αλφάβητο. Είναι μια παράδοση ή την κρατάμε ή την πετάμε δεν την τροποποιούμε.
Ως Έλληνες θα μπορούσαμε να διαλέξουμε το 9, εννέα μούσες (αλλά είναι μια ταξινόμηση που δεν ταιριάζει σήμερα).

(στο "γιατί δεν διδάσκεται ή τέχνη" υπάρχουν μερικές λίστες ταξινόμησης λίγο διαφορετικές ανάλογα την εποχή και την περιοχή)

17ος αι. ρητορική, ποίηση, μουσική, αρχιτεκτονική, ζωγραφική, γλυπτική, οπτική, μηχανική.
18ος αι. Α.ποίηση, μουσική, ζωγραφική, γλυπτική, χορός, Β. ρητορική, αρχιτεκτονική .
18ος αι. (5) ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, μουσική, ποίηση.
18ος αι. (5+) ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, μουσική, ποίηση, κηπουρική και συντριβάνια, χαρακτική, διακοσμητική και τοίχοι, στρατηγική, χορός και θέατρο, όπερα, λογοτεχνία.
20ος αι. performance, video, film, φωτογραφία, υφάσματα, μεταξοτυπία, κεραμική, αρχιτεκτονική εσωτερικού χώρου, βιομηχανικό σχέδιο, μόδα, βιβλία τέχνης, εκτυπώσεις, κινητική γλυπτική, υπολογιστές, νέον, ολογραφία.
20ος αι. καλές τέχνες, ιστορία της τέχνης, κριτική, εικαστικά, εικαστική θεωρία, ανθρωπολογία, υπολογιστές, γλώσσες.
20ος αι. α) εικαστικά: ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, film
β) μουσική
γ) γράψιμο: ποίηση, πρόζα.

Πρακτικά σήμερα έχουμε:
Σινεμά και Θέατρο
Μουσική
Λογοτεχνία
Εικαστικά και Αρχιτεκτονική


Η άποψη λ.χ. του Bresson (*) για τον Κινηματογράφο:
"Μια ταινία δεν μπορεί να είναι ένα θέαμα, γιατί ένα θέαμα απαιτεί την παρουσία με σάρκα και οστά. Ωστόσο, μπορεί, όπως στα φωτογραφημένα θέατρα ή ΣΙΝΕΜΑ, να είναι η κινηματογραφική αναπαραγωγή ενός θεάματος. Κι όμως, η κινηματογραφική αναπαραγωγή ενός θεάματος, μπορεί να συγκριθεί με την φωτογραφική αναπαραγωγή ενός ζωγραφικού πίνακα ή ενός γλυπτού. Αλλά η ζωγραφική αναπαραγωγή του ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΒΑΠΤΙΣΤΗ του Ντονατέλο η της ΝΕΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΔΕΡΑΙΟ του Βερμέερ δεν έχει ούτε τη δύναμη, ούτε την αξία, ούτε και την τιμή αυτού του γλυπτού ή αυτού του πίνακα.
Δεν το δημιουργεί. Δεν δημιουργεί τίποτα."
"Το φωτογραφημένο θέατρο ή ΣΙΝΕΜΑ, θέλει τον σκηνοθέτη ή director, να κάνει τους ηθοποιούς να παίζουν θέατρο και να τους φωτογραφίζει την ώρα που παίζουν θέατρο και στη συνέχεια να προσαρμόζει τις εικόνες. Νόθο θέατρο από το οποίο λείπει αυτό που αποτελεί το θέατρο:
υλική παρουσία ζωντανών ηθοποιών, άμεση επίδραση του κοινού πάνω στους ηθοποιούς.
"Δεν υπάρχει τιποτα πιο ψεύτικο σε μια ταινία από αυτό το φυσικό ύφος του θεάτρου, που αντιγράφει τη ζωή και τα μελετημένα συναισθήματα."

(*) του σκηνοθέτη Bresson, αυτού με τη λαβή, οοοοοοόχι του φωτογράφου

(πηγή: 'Robert Bresson - Σημειώσεις για τον Κινηματογράφο', μτφρ: Αντωνία Βουτσαδάκη, εκδ. Καθρέπτης, σελ. 16-17).

Ένα άλλο παράδειγμα θεωρητικής προσέγγισης, συγκεκριμένα για το animation:
"Είναι τελείως απαράδεκτο να θεωρείται το animation ως ένας κλάδος του κανονικού live-action κινηματογράφου. Η μεταξύ τους σχέση είναι απλά μια ιστορική σύμπτωση στα πρώτα τους βήματα, αλλά τυπικά κι εκεί ακόμη το animation προηγήθηκε. Δεν υπάρχει καμία ταυτότητα ή συγγένεια ως προς τη δομή, τις αρχές, τη μορφή, τα εκφραστικά μέσα. Εκπροσωπούν δύο τελείως διαφορετικούς χωρους και κόσμους. Μέσα στις Καλές Τέχνες, το animation, είναι μια αυτόνομη 8η Τέχνη.
Ιστορικά το κινούμενο σχέδιο προηγήθηκε του Κινηματογράφου: κατά τα τέλη του 19ου αιώνα, συγκεκριμένα το 1892 από τον Emile Reynaud, πρίν από τις πρώτες ταινίες των αδελφών Lumiere."

Αυτή είναι η άποψη του Γιάννη Βασιλειάδη [συγγραφέα του βιβλίου 'ANIMATION: Ιστορία και αισθητική του κινούμενου σχεδίου' (εκδ. Αιγόκερως, σελ.13-14)] για την 8η Τέχνη (animation).

Και μια τελευταία σημείωση, από το βιβλίο '100 γαστριμαργικές πατέντες για να τον τυλίξετε'...συγγνώμη, από το 'Τέχνη και Μαζική Κουλτούρα (Αντόρνο, Λοβενταλ, Μαρκούζε, Χορκχάϊμερ)' (εκδ. ύψιλον/βιβλία, μεταφρ.: Ζήσης Σαρίκας):
"Ειδικότερα, για τον Αντόρνο, η γνήσια τέχνη προάγει την αλήθεια επειδή έχει την ικανότητα να διατυπώσει τις σχέσεις που έχουν αποκατασταθεί ανάμεσα στο άτομο και την κοινωνία μ'έναν διαφορετικό τρόπο, κάνοντας ορατό και συνειδητό το χάσμα που χωρίζει το πρώτο από το δεύτερο."

"Η αυθεντική τέχνη προβάλει ωραίες και συχνά αρμονικές εικόνες που υπόσχονται την πραγμάτωση μιας ουτοπίας, της ουτοπίας μιας ιδανικής ζωής. Η διατήρηση της ουτοπίας αυτής μπορεί να αποδειχτεί μέσο για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, γιατι προβάλει εικόνες ζωής που έρχονται σε αντίθεση προς την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων"

"Η ανατρεπτική, αρνητική λειτουργία της τέχνης αντιπροσωπευεται από το στυλ της, τη φόρμα της. Κατά τον Αντόρνο, η τέχνη χάνει τη σημασία της όταν προσπαθεί να διαβιβάσει "μηνύματα" ή "διδάγματα" στον δέκτη της, δίνοντας προτεραιότητα στο "περιεχόμενο"."
[Ο Αντόρνο δηλαδή, διαχωρίζει σαφώς την Τέχνη, από την Προπαγάνδα. Πιθανότατα λοιπόν να απέρριπτε τον Αϊζενστάιν, την Ρίφενσταλ και το Φώσκολο.]

"Πιο συγκεκριμένα, η μαζική κουλτούρα περιλαμβάνει το σύνολο των προϊόντων που προσφερονται, όχι σ'εναν περιορισμένο κύκλο, αλλά στην ολότητα των ανθρώπων (από τους αγρότες ως τους διανοούμενους).
Τέτοια προϊόντα είναι τα μυθιστορήματα μπεστ σέλερ, οι δίσκοι ελαφρά ή νεανικής μουσικής, οι τυποποιημένες κινηματογραφικές ταινίες (π.χ. τα γουέστερν, τα φιλμ νουάρ, τα περιπετειώδη), τα κόμικς, τα τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά σίριαλ, τα φιλμ κινουμένων σχεδίων, όπως και κάθε είδους αναγνώσματα ή προγράμματα, διαφημίσεις, ειδήσεις και ρεπορτάζ, που παρουσιάζονται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης."

Αυτές ήταν μερικές (ή μάλλον ελάχιστες) απόψεις θεωρητικών επάνω σε βασικές μορφές Τέχνης, όπως είναι λ.χ. ο Κινηματογράφος η το Animation. Ψάχνοντας, θα μπορούσαμε άνετα να βρούμε ακόμη περισσότερες και για άλλα είδη, οπως η video art, η νεοεισαχθείσα net (internet) art κ.ο.κ.
Και θα μπαίναμε στην διαδικασία να ρίξουμε στο τραπέζι όλες αυτές τις απόψεις, να συμφωνήσουμε με κάποιες (λόγω γνώσης ίσως...), να διαφωνήσουμε με κάποιες άλλες (λόγω δικής μας άγνοιας ίσως...) και στο τέλος να καταλήξουμε εκεί που καταλήγουν όλες αυτές οι κουβέντες...»

Σάββατο 22 Αυγούστου 2009

Η φωτογραφία του blog είναι λεπτομέρεια από ψηφιδωτό που βρίσκεται στο εικαστικό υπέροχο μπαρ Boheme στην Ερμούπολη της Σύρου. Είναι τεράστιο, συγκλονιστικό και απαίτησε αμέτρητες ώρες τρελλής δουλειάς για να κατασκευαστεί. Δημιουργία του Θωμά Σταρίδα.
Δείτε φωτογραφίες του...









Για επικοινωνία με τον Θωμά Σταρίδα, στο mail...madappled_brain@yahoo.gr

Δευτέρα 17 Αυγούστου 2009

Ο Χορός των Μουσών
Julio Romano, 16ος αιώνας