"Σχεδιαγραφήματα..."

Κάθε τόσο με πιάνει μια μανία να ξεκαθαρίζω τα αρχεία μου, που σημαίνει, να ξεκαθαρίζω ένα χάος!!! Ούτε που θυμάμαι πόσες φορές τα έχω ταξινομήσει, τα έχω νοικοκυρέψει και τα έχω φυλάξει...και στο τέλος πάντα μπερδεμένα καταλήγουν!
Έτσι λοιπόν, σε ένα τέτοιο ξεκαθάρισμα την Κυριακή, έπεσα σε κάποια τεύχη της φαρμακευτικής εταιρείας Roche των ετών 1970 - 1973, που βρίσκονταν στο αρχείο του πατέρα μου. Ξεφυλλίζοντάς τα, πέτυχα κάποια αφιερώματα σε μεγάλους γελοιογράφους και μου μπήκε η ιδέα να τα σκαννάρω και να τα αναρτήσω εδώ. Βέβαια, η αναφορά στους γελοιογράφους αυτούς είναι ενδεικτική, μιας και υπάρχουν αμέτρητοι κάθε εθνικότητας και εποχής. Και επίσης, όπως και στις άλλες εικαστικές τέχνες υπάρχουν καλοί, μέτριοι και κακοί, έτσι και στην τέχνη της γελοιογραφίας υπάρχουν καλοί, μέτριοι και κακοί γελοιογράφοι. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το σχεδιασμό, τη λεπτομέρεια η την έλλειψη λεπτομέρειας στην απόδοση του θέματος ενός γελοιογράφου, εκείνο που κυρίως μετράει είναι το μήνυμα που θέλει να δόσει.
Εκείνο που ίσως διαφοροποιεί τον γελοιογράφο από τον ζωγράφο είναι ο έκδηλος σαρκασμός, ο απροκάλυπτος κυνισμός, ο απόλυτος ρεαλισμός, η ξεκάθαρη πολιτική τοποθέτηση, η ελευθερία της σκέψης αλλά κυρίως κάτι που απαιτεί δύναμη και θάρρος: ο αυτοσαρκασμός. Ακόμα και για θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, ο γελοιογράφος πετυχαίνει αυτό που θέλει να περάσει στον κόσμο, αυτοσαρκαζόμενος, ταυτίζοντας τον εαυτό του με όσα βιώνει εκείνος ως άνθρωπος και κατ΄επέκταση όλοι οι όμοιοί του συνάνθρωποι. Παρόλο που σε αυτή την ανάρτηση δεν αναφέρομαι στον Reiser, θεωρώ ότι είναι από τους πιο σοκαριστικούς γελοιογράφους ακριβώς επειδή χτυπάει εκεί που πονάμε όλοι μας: στην ανασφάλεια, στα ποικίλα συμπλέγματά μας, στη λογική του παραλόγου, στο φόβο και τη μοναξιά, στο απρόβλεπτο και απρόσμενο τέλος...
Παρουσιάζω σήμερα λοιπόν τους γελοιογράφους που "ανακάλυψα" μέσα στις σελίδες εκείνων των ξεχασμένων περιοδικών της Roche, αντιγράφοντας αποσπάσματα των κειμένων, όπως ακριβώς είχαν γραφτεί τότε...

(συγγνώμη για το μονοτονικό!!!)

"Claude Serre. Ο Serre εγγενήθη την 10ην Νοεμβρίου του 1938. Ο ίδιος διηγείται ότι η συνήθειά του να απουσιάζη από τα μαθήματα του σχολείου του υπήρξεν αιτία της αναπτύξεως μιάς κάπως ασυνήθους ποικιλίας δραστηριοτήτων εις τον καλλιτεχνικόν τομέα: ησχολήθη με διακόσμησιν πορσελανών, γελοιογραφίας, ζωγραφικήν εγχρώμων υάλων, χιουμοριστικόν σχέδιον, μωσαϊκά, διακόσμησιν επίπλων, σχεδιογράφησιν κεντημάτων και τοιχογραφιών. Έχει συμμετάσχει εις πολλάς εκδόσεις, συμπεριλαμβανομένων των Planete, Plexus, Bizarre, Hara-Kiri, Pardon, Arts, Miroir du Fantastique.
Το έργον του, με στοιχεία δηκτικά, διορατικότητα και - δια να είμεθα ειλικρινείς - ενίοτε μάλλον βαρυσήμαντον ποιότητα, μας οδηγεί εις ένα ενοχλητικόν κόσμον: εκείνο το οποίον έχει αρχίση δι' ημάς υπό μορφήν ειλικρινούς και καλοκαγάθου γέλωτος, ενδέχεται να καταλήξη εις αίσθημα πνιγμονής εις τον λαιμόν μας. Εις το έργον του Serre, οι ασθενείς σπανίως έχουν ευχάριστους ρόλους. Αι εκφραστικαί αυταί φυσιογνωμίαι, αι οποίαι επιθυμούν να γνωρίσουν τι επιφυλλάσσει το μέλλον δι' αυτάς, ενδέχεται παρά ταύτα να επαναφέρουν ωρισμένας αναμνήσεις...Και όταν ο σκύλος, ο οποίος οδηγεί τον τυφλόν, μεταβαίνη δια να συμβουλευθή τον οφθαλμίατρον, η αδιάψευστος λογική του Serre μας οδηγεί πλέον μέχρι των ορίων της φαντασίας. Η τέχνη του προσλαμβάνει βαθέως δραματικόν χαρακτήρα. Πέραν και ύπερθεν του ουσιαστικού ευφυολογήματος, ο Serre επιδεικνύει το ταλέντο του ως γελοιογράφος, του οποίου ο οξυδερκής ρεαλισμός ωθείται προς ανεύρεσιν διεξόδου δι' εκφράσεως εις κοινωνικήν και πολιτικήν σάτιραν.
Τα σχεδιαγραφήματα τα οποία παρατίθενται ενταύθα, ελήφθησαν εκ του Humour noir et hommes en blanc, συλλογής 52 χιουμοριστικών πινάκων (διαστάσεων 375 Χ 270 χιλιοστομέτρων). Grenoble, Γαλλία: Editions du Gresivaudan, 1972










"Soulas. Ο Philippe Soulas εγεννήθη εις Τουλούζην το 1932 και εδοκίμασε την ικανότητά του εις ποικίλα επαγγέλματα πριν στραφή προς το σχέδιον και την σάτιραν το 1968.
Παρά την καθυστερημένην μύησίν του, ο βαθμός της επιτυχίας του υπήρξεν αξιόλογος. Το 1970 του απενεμήθη πρώτον βραβείον εις την διεθνήν έκθεσιν του χιούμορ εις το Μόντρεαλ, ενώ παραλλήλως συμμετέσχεν εις αριθμόν αξιολόγων εκδόσεων, ως είναι αι Politique-Herbo, L'Enrage, Hara-Kiri.
Συχνάκις επιθετικός, ακόμη και δηκτικός, ο Soulas αναδεικνύεται επίσης ικανός προς επίδειξιν χάριτος και αγαθότητος. Την τελευταίαν αυτήν πλευράν του παρουσιάζομεν εις τα παραδείγματα του έργου του τα οποία δημοσιεύομεν.





"Barbe. <σκισμένη σελίδα>...είτε αναφέρεται τούτο εις ιστορικόν περίγραμμα, είτε εις τον γεωγραφικόν ορίζοντα. Εκ της αυτής πηγής αντλεί αναμφιβόλως και την αγάπην του προς τας πολυπλόκους συσκευάς, η μόνη δικαίωσις των οποίων είναι το γεγονός ότι λειτουργούν δι' εαυτάς. Αποτελούν θρίαμβον της μηχανικής τελειότητος, υπό μίαν λογικήν τόσον ακαταμάχητον, ώστε να εγγίζη τα όρια του παραλόγου. Είναι δε αυτή η ιδιότης του παραλόγου, η οποία κατ' αντανάκλασιν αποτελεί συχνάκις την καθημερινήν μας μοίραν. Τελευταία, αλλ' όχι και ολιγώτερον αξιόλογος ιδιότης του Barbe, είναι η ελκυστική ανευλάβειά του. Συνδυαζομένη προς το αίσθημα του χιούμορ, εκφράζει εκείνην την ελευθερίαν της σκέψεως, η οποία είναι τόσον απαραίτητος δια τον αληθή γελοιογράφον.
Εκδοθέν έργον του, εκ του οποίου ελήφθησαν τα παρατιθέμενα σχεδιαγραφήματα: Terre a terre, Editions Selis, Παρίσι."





Philippe Delessert. <φθαρμένη σελίδα κειμένου>...Έργα του δημοσιευθέντα: Inventaire, Denoel, Παρίσι 1965, Hue! Manne evitee, Editions L' age d' homme, Λωζάννη 1969