Αθάνατος καμβάς...το ανθρώπινο σώμα.

Το σημάδεμα στην αρχαιότητα λεγόταν «στίξη» (χτύπημα) ή «κατάστιξη» και η πράξη στιγματισμός. Το σημάδεμα του σώματος λεγόταν δερματοστιξία. Η λέξη όμως που χρησιμοποιείται ευρέως είναι η λέξη τατουάζ.
Οι ρίζες της εικονογράφησης πάνω στο ανθρώπινο σώμα χάνονται σε αρχέγονες συνήθειες.
Πρόγονος των τατουάζ εικάζεται πως είναι η παράδοση εκδήλωσης πένθους των πρωτόγονων φυλών. Χάραζαν το σώμα τους και έτριβαν κάρβουνα μέσα στις τομές, με αποτέλεσμα μετά τη θεραπεία τους, τα αδιάλυτα μόρια του κάρβουνου να παραμένουν μέσα στο δέρμα. Οι παλαιστές και οι μονομάχοι στην αρχαιότητα έφεραν τατουάζ σε ένδειξη αδελφοσύνης. Πολλές φυλές το χρησιμοποιούσαν σαν ένδειξη πένθους ενώ σε άλλες υποδήλωναν τη κοινωνική τους θέση και το αξίωμα. Σε άλλες δήλωναν πως τα άτομα που τα έφεραν ήταν ώριμα για κοινωνική ζωή.
Όπως αναφέρει ο Κλώντ Λέβι – Στρος, τα τατουάζ δεν είναι μόνο χαραγμένα στη σάρκα αλλά και στο πνεύμα, μεταφέροντας τις παραδόσεις και τη φιλοσοφία κάθε φυλής.
Η τέχνη του τατουάζ είχε ένα χαρακτήρα ημιθρησκευτικό και έδειχνε εμβληματικά την κοινωνική θέση στην ιεραρχία. Αποτελούσε μήνυμα διδακτικό και πνευματικό.

Η εικονογράφηση του ανθρώπινου σώματος είναι μια εντυπωσιακή γενεαλογία εικόνων, ένα τεράστιο αρχείο σημείων και συμβόλων, που ξεκινούν από τα στίγματα στο σώμα μουμιοποιημένης Νούβιας της εποχής της ΧΙ Αιγυπτιακής Δυναστείας, περνούν στα σύμβολα εξουσίας στα σώματα πριγκίπων της Σκυθίας (1500 π.Χ.), από τα ανεξίτηλα εμβλήματα τιμωρίας των Κινέζων κακοποιών, στη γλώσσα του υπόκοσμου της γιαπωνέζικης Yakusa, από τα κέλτικα ταλισμανικά σχέδια στην πολυνησιακή ζωγραφική ιδιόλεκτο.
Στην Πολυνησιακή διάλεκτο σημαίνει το σχέδιο που σου δίνει τη προστασία των θεών!
Ο λαός της Πολυνησίας πιθανά μετανάστευσε σε όλο τον Ειρηνικό, κατοικώντας σε νησιά όπως η Χαβάη, η Σαμόα και η Νέα Ζηλανδία παίρνοντας μαζί του τις τεχνικές και τα τελετουργικά του τατουάζ. Αυτές οι μεταναστεύσεις άρχισαν γύρω στο 450 π.Χ. και τελειώσανε με την αποίκηση της Νέας Ζηλανδίας γύρω στο 900 μ.Χ.






Στην Παραγουάη το τατουάζ ήταν ένα σύμβολο εφηβείας στις γυναίκες Αμπιπόνες, που σκέπαζαν τα πρόσωπα, τα χέρια και το στήθος τους με μαύρες φιγούρες, ώστε να μοιάζουν με περσικό χαλί. Κι αυτό, για να είναι πιο όμορφες από την Ομορφιά.
Τα τατουάζ των Μαορί ήταν συμμετρικά. Για τους Μαορί ακόμη και σήμερα, τα τατουάζ είναι κομμάτι της ιστορίας τους, πολύ «ιερό»! Ανάμεσα στις φυλές των Ίνκας του Νότου και της Κεντρικής Αμερικής το τατουάζ χρονολογείται από το 1100 π.Χ. Οι Ινδιάνοι τα είχαν ως φυλακτά θεωρώντας ότι τους προστάτευαν ακόμη και από τον εχθρό στη μάχη. Κάποια από αυτά που κυκλοφορούν ακόμη συμβολίζουν τη μητέρα φύση και τη λατρεία της αιώνιας μητέρας.
Οι Ινδιάνοι Τόμσον της Βρετανικής Κολομβίας έλεγχαν το κουράγιο εφαρμόζοντας ένα οδυνηρό τύπο τατουάζ.








Η τριβή καπνιάς πάνω σε πληγές ήταν μια αρχαία φαρμακευτική συνήθεια. Το κάρβουνο από τις στάχτες παρέμενε μέσα στις εγκοπές και τις έκανε πιο ορατές. Μια παρόμοια παράδοση υιοθετήθηκε από τους πρωτόγονους για να εκφράσουν την θλίψη τους για τον θάνατο αγαπημένων προσώπων.
Στην αρχαία Αίγυπτο, ταύτιζαν το τατουάζ με τη γονιμότητα και την αρχοντιά. Με τατουάζ κοσμούσαν τους νεκρούς τους πιστεύοντας ότι ασκούσε μαγικές ευεργετικές επιδράσεις. Τα τατουάζ με σκούρα χρώματα που φέρουν στη κοιλιά, στα χέρια και στα πόδια οι μούμιες τις 6ης Δυναστείας θεωρούνται από τους επιστήμονες θρησκευτικής σημασίας. Πολλά από τα τατουάζ που κυκλοφορούν σήμερα περιέχουν αρχαία αιγυπτιακά σύμβολα! (όπως το ΑΝΚΗ)
Από την αρχαία Αίγυπτο, το τατουάζ εξαπλώθηκε κατά μήκος των εμπορικών καθημερινών δρόμων σε όλη την περιοχή της Μεσογείου και ανατολικά στην Περσία και την Αραβία. Οι Αραβικές φυλές σημάδευαν τα μέτωπα ή τα μάγουλα των νεαρών κοριτσιών και το αφαιρούσαν με ενεργό ασβέστη και σαπούνι όταν το κορίτσι παντρευόταν.
Μέχρι το 2000 π.Χ. η πρακτική του τατουάζ είχε φτάσει στην Κίνα κατά μήκος της Ασίας. Ο λαός της Νότιας Κίνας ανέπτυξε το δικό του στυλ το οποίο πέρασε στους Burmese στον Νότο που ανέπτυξαν ακόμη πιο πολυσύνθετα στοιχεία τατουάζ. Μέχρι το 1100 π.Χ. το τατουάζ συναντιόνταν στην Φορμόζα, στις Φιλιππίνες, στο Βόρνεο και την Πολυνησία.
Στην Παλαιστίνη πίστευαν ότι αν κάνουν τατουάζ στο χέρι το προστατεύουν από εξάρθρωση.
Στο Ιράκ πίστευαν ότι το τατουάζ φέρνει μακροζωία.
Στην Ινδία πίστευαν ότι με τα τατουάζ εξορκίζουν τη κακή τύχη και τις αρρώστιες. Οι Ινδοί της Βεγγάλης μάλιστα, ακόμη πιστεύουν ότι άστικτα πρόσωπα θα γνωρίσουν δυσκολίες στο μεταθανάτιο βίο τους.
Στην Ινδονησία θεωρούσαν ότι με τα τατουάζ λάμβαναν δύναμη για να αντιμετωπίσουν τις καθημερινές δυσκολίες, όπως στο κυνήγι αγρίων ζώων για την επιβίωσή τους.
Στο Βόρνεο τα τοποθετούσαν γύρω από το καρπό και τα δάχτυλα για προστασία από τις αρρώστιες. Στην Ταϊτή τα χρησιμοποιούν ακόμη ως φυλακτό για την αποτροπή κάθε κακού.
Εικάζεται ότι από την Πολυνησία, η τεχνική αυτή μεταφέρθηκε σε όλο τον Ειρηνικό.
Τον 5ο αιώνα π.Χ. συναντάται στην Ιαπωνία όπως φανερώνουν ευρήματα στην Οσάκα ενώ υπάρχουν στην Κίνα γραπτά στοιχεία σε νομικά έγγραφα από τον 3ο π.Χ. αιώνα.
Στο Νεπάλ οι γυναίκες εκτός από τα τατουάζ διακοσμούν τα χέρια τους με περίτεχνα σχέδια χένας κατά τη παραμονή της Βουδιστικής εορτής Eid al Fitr.
Στην Βιρμανία ακόμη πιστεύουν ότι αν είναι πάνω από τη καρδιά μπορούν να σταματήσουν το κακό. Τα μαύρα είναι περισσότερο διακοσμητικά ενώ τα κόκκινα τα χρησιμοποιούν για προστασία από τη βασκανία και την αρρώστια!
Οι Σαμάνοι ήδη από το 2000 π.Χ. χρησιμοποιούσαν το τατουάζ ως ένα είδος βελονισμού στης θρησκευτικές τους τελετές ίασης ή μύησης.
Οι Εσκιμώοι και οι κάτοικοι των νησιών Φίτζι κάνουν τατουάζ για να εξασφαλίσουν ευτυχία στη μέλλουσα ζωή.
Στην Ιαπωνία το τατουάζ εξελίχθηκε σε καλλιτεχνία. Εκεί διακρίθηκε από τον 3ο αιώνα μ.Χ. Οι Ιάπωνες το χρησιμοποιούν για καλλωπιστικούς αλλά και θρησκευτικούς λόγους πιστεύοντας ότι τα τατουάζ με φίδια και δράκους εξορκίζουν τους φόβους και τους εφιάλτες τους. Ένας Han-Wei γράφοντας σχετικά με εκείνη την εποχή καταγράφει πως "όλοι οι άντρες κάνουν τατουάζ στα πρόσωπά τους και διακοσμούν τα σώματά τους με σχέδια." Αρχικά, η θέση και το μέγεθος του σχεδίου έδειχνε το αξίωμα ενός άντρα, αλλά αργότερα οι ανώτερες τάξεις απέρριψαν την πρακτική του να κάνουν τατουάζ πάνω στα σώματά τους και οι σταυροί-τατουάζ έγιναν το σύμβολο των εγκληματιών.






Στις φυλές της Αφρικής έχουν πάντοτε σχέση με τη θρησκεία, την φυλή και τις προλήψεις!
Στις Φιλιππίνες υπάρχει η δεισιδαιμονία σύμφωνα με την οποία ο νικητής πολεμιστής ή κυνηγός έπαιρνε τη δύναμη του φονευμένου εχθρού ή του θηράματος αν το ζωγράφιζε πάνω στο σώμα του!



Στην περιοχή των Nagas της ανατολικής Ινδίας και την βόρειας Βιρμανίας κι οι δυο σύζυγοι έφεραν αναγνωριστικά σημάδια..
Το τατουάζ κεντήματος του δέρματος με βελόνα και κλωστή εφαρμοζόταν για να αυξάνει την ομορφιά των Εσκιμώων κοριτσιών.
Και για ένα χρονικό διάστημα οι γυναίκες από την Τουρκία διακοσμούσαν τα πηγούνια τους με κουκίδες τατουάζ.




Στη Δύση εμφανίζεται το τατουάζ αρχικά στους Σταυροφόρους και το 1691 από τον Γουΐλιαμ Ντάμφερ εξερευνητή θαλασσών στην επιστροφή του στο Λονδίνο μετά τα ταξίδια του στην Πολυνησία και στα νησιά του Ειρηνικού. Στα τέλη του 17ου αιώνα το τατουάζ μεταφέρεται ουσιαστικά στην Ευρώπη από τον Κάπτεν Κούκ, ο οποίος φέρνει μαζί του ειδικούς τεχνίτες από την Πολυνησία με σκοπό τη διάδοσή του. Στις αρχές του 18ου αιώνα το τατουάζ γίνεται μόδα στις αριστοκρατικές τάξεις της Ευρώπης και ύστερα εγκαταλείπεται. Τον 19ο αιώνα γίνεται πάλι μόδα στην Αγγλία και σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες.





Τελικά, οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι τρυπούσαν και αυλάκωναν τα δέρματά τους για αιώνες, είχαν ένα όνομα για αυτήν την διαδικασία - tattow. Η λέξη προέρχεται από την Πολυνησιακή λέξη "ta" η οποία είναι η Πολυνησιακή λέξη για το χτύπημα, την κίνηση που έκαναν για να εφαρμόσουν τα τατουάζ.
Το να δείξεις το σώμα σου ως μια φορητή εικόνα, είναι εκδήλωση ταυτότητας, κώδικας επικοινωνίας, συνεπής, πειστική και αποτελεσματική συλλεκτική δράση.
Το εικονογραφημένο, το χαραγμένο, το ιστορημένο σώμα γίνεται ένα κατώφλι ανάμεσα στον πραγματικό και στον φανταστικό κόσμο.





Οι νέες γενιές τοποθετούν την ζωγραφική στο ανθρώπινο σώμα σε καινούριες διαστάσεις και σαν διαφορετικό μέσο έκφρασης.
Η σημερινή επιστροφή σ’ αυτό το αρχαϊκό είδος στολίσματος τι σημαίνει άραγε στη σημερινή κοινωνία? Ίσως η ανάγκη να ξεχωρίζουν κάποιοι από την ομοιομορφία που επιβάλλει η σύγχρονη κοινωνία, ένα είδος ανεξαρτησίας, μια υπογραφή ή και μια προκλητική ταυτότητα…