Ernst Moritz Theodor Ziller...Ερνέστος Τσίλλερ

Ο Ερνέστος Μαυρίκιος Θεόδωρος Τσίλλερ, είναι ο πρωτότοκος υιός του Christian-Gottlieb Ziller, εργολάβου και αμπελοκτήμονα στο Oberloessnitz της Σαξονίας. Γεννήθηκε στο Kaditz, στις 22 Ιουνίου 1837. Φοίτησε στη Βασιλική Σχολή της Αρχιτεκτονικής, που υπαγόταν στο Πολυτεχνείο, το χρονικό διάστημα 1855-1858. Την άνοιξη του 1858, ανέλαβε τη πρώτη εργασία. Να σχεδιάσει μια εκκλησία για το Ευαγγελικό Κοιμητήριο της Βιέννης, σε μεγαλύτερη κλίμακα, για να χρησιμεύσει στην εκτέλεση του έργου. Στη συνέχεια κατά την παραμονή του στη Βιέννη, σχεδίασε την πίσω όψη και την τομή της Ακαδημίας της Αθήνας καθώς και άλλα οικοδομήματα στο ατελιέ του Χάνσεν.

Η τεχνοτροπία του Τσίλλερ διακρινόταν από την ακριβή γνώση και καλαισθησία. Ακριβώς για την τυπικότητά της βρήκε μεγάλη διάδοση στην οικοδόμηση της πόλης. Ακόμη και σε σπίτια πενιχρής τάξεως έβλεπε κανείς εξαίρετης καλαισθησίας κορνίζες και άλλα τραβήγματα, μαρμάρινα φουρούσια μπαλκονιών με ιωνικούς έλικες, πήλινα διακοσμητικά στοιχεία και επίκρανα παραστάδων, ακροκεράμους, ψευδοκαρυάτιδες, όλα δημιουργήματα του Ερνέστου Τσίλλερ.

Ο Ερνέστος Τσίλλερ έχτισε τον σεβαστό αριθμό των 500 οικοδομών στην Αθήνα, στον Πειραιά και στα περίχωρα, στα νησιά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Μεταξύ των οικοδομών αυτών είναι θέατρα, ναοί, δημόσια κτίρια, σχολεία, ιδιωτικά μέγαρα και κατοικίες, στοές (αγορές), πολυκατοικίες, μνημεία, σιδηροδρομικοί σταθμοί κ.λπ. Αναφέρουμε μερικές από τις οικοδομές του:

- Το Βασιλικό Παλάτι.- Τα μέγαρα Σλήμαν, Δεληγιώργη, Σταθάτου, Πέτρου Καλλιγά . Συριώτη, Ψύχα (Ιταλική Πρεσβεία), Βούρου (οδός Σταδίου), Βούρου (οδός Κηφισσιάς), Μαυρομιχάλη 4, Lueders, Κούπα, Πεσμαζόγλου (οδός Κηφισσιάς).

- Τις οικίες Σούρη, Θεοδωρίδου, Μάνσα, Μεταξά, Ευθυμίου, Σβορώνου, Θων, Καλογήρου.

- Διάφορα καταστήματα.

- Την Γερμανική και την Αυστριακή Αρχαιολογική Σχολή.


- Το Δημοτικό Θέατρο.

- Το Βασιλικό Θέατρο.


- Τα Θέατρα των Πατρών και της Ζακύνθου.

- Τα Ξενοδοχεία Μελά (Κεντρικό Ταχυδρομείο), «Πάγγειον» και «Μ.Αλέξανδρος».

- Το Δημαρχείο της Ερμουπόλεως.

- Τον Άγιο Λουκά.

- Τις Εκκλησίες του Ορφανοτροφείου Χατζηκώστα, του Αιγίου, των Βιλλιών, της Μάνδρας.

- Την Τράπεζα Αθηνών (οδός Σοφοκλέους).

- Την πρόσοψη του Αρσακείου.

- Τον Συνοικισμό Επαύλεων στην Πλατεία Αλεξάνδρας, στην Καστέλλα.

- Πέντε σχέδια εξωραϊσμού του Λυκαβηττού και πολλά άλλα.


Δημοτικό Θέατρο Αθηνών
Τοπογραφικό σχέδιο, τελική κύρια όψη προς την πλατεία Λουδοβίκου, 1886. Υδατογραφία, 39,7 x 60,7 εκ. Κολλ. σε χαρτόνι 56,7 x 87,3 εκ. Εν Αθήναις τη 17 Ιανουαρίου 1887


Δικαστικά Μέγαρα (ανεκτέλεστο)
Κύρια όψη, στη θέση των Βασιλικών Στάβλων, σήμερα κτήριο Μετοχικού Ταμείου Στρατού, 12 Νοεμβρίου 1895. Συνταχθέν συμφώνως τη εκθέσει της υπό του Υπουργείου της Δικαιοσύνης συσταθείσης επιτροπής τη 15 Απριλίου 1892.
Υδατογραφία, 68,5 x 139 εκ. Βιβλιογραφία: Έκθεση 1939, 135

Οικία Π. Πατσιάδου, Πλ. Αλεξάνδρας, Ζέα, 1894
Κύρια όψη προς την (τότε) οδό Μουνιχίας. Υδατογραφία, 39 x 56 εκ.

Σχέδιο του Τσίλλερ για περίπτερο στον Λυκαβηττό

Σχέδιο Ηρώου Μυτιλήνης. Όψη - κάτοψη

Παρ’ όλα αυτά τον βλέπουμε να περιέρχεται σε οικονομική δυσχέρεια στο απόγειο της δραστηριότητάς του. Ο λόγος είναι ότι ο Τσίλλερ, όπως και ο Χάνσεν, ήταν πρώτα απ’ όλα καλλιτέχνης και δεν τον ενδιέφερε πολύ το εμπορικό μέρος της εργασίας του. Σήμερα έχει μείνει στη μνήμη μας ως ένας από τους ικανότερους αρχιτέκτονες της Ελλάδας της εποχής του Γεωργίου Α’. Εκείνο όμως, για το οποίο θα πρέπει να τον θυμόμαστε περισσότερο, είναι η αγάπη του για την Ελλάδα, στην οποία έζησε περισσότερο από πενήντα χρόνια. Την εποχή εκείνη πρόσφερε με το ταλέντο του και την οξυδέρκειά του όλες του τις υπηρεσίες στην αρχιτεκτονική, την αρχαιολογία, ακόμα και στον εξωραϊσμό του τόπου. Ασχολήθηκε με έργα υδρεύσεως και με μία ωραία μελέτη για την διαρρύθμιση του Λυκαβηττού σε έναν δροσόλουστο χώρο περιπάτου, και με θαυμάσια θέα. Η μελέτη αυτή υπερτερεί από οποιαδήποτε ανάλογη σε ξένες χώρες λόγω της εξαίρετης τοποθεσίας. Το όνειρο, όμως, μένει πλέον να πραγματοποιηθεί από άλλους.

Ο Ερνέστος Τσίλλερ πέθανε στις 12 Νοεμβρίου 1923.

(ΠΗΓΗ: http://hellas.teipir.gr/IMNPatron/greek_htm/ziller.htm )


ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ
Ο Τσίλλερ κτίζει ξανά την Αθήνα
Μια έκθεση-αναβίωση της νεοκλασικής πόλης όπως θα τη σχεδίαζε ο γερμανός αρχιτέκτονας, στην Εθνική Πινακοθήκη
ΜΑΡΙΑ ΘΕΡΜΟΥ Κυριακή 14 Μαρτίου 2010
Στην πλατεία είναι στημένες σκαλωσιές και οι άνθρωποι εργάζονται πυρετωδώς. Το θέατρο Απόλλων της Πάτρας υψώνεται με ταχύτητα. Εχει φθάσει στο ύψος του πρώτου ορόφου και ήδη διακρίνεται στην πρόσοψή του η εκλεκτική μείξη στοιχείων από την ελληνική αρχαιότητα και την αρχιτεκτονική της Τοσκάνης με τις ευρύχωρες στοές και τα περίτεχνα κιγκλιδώματα. Σε μικρή απόσταση το Μέγαρο Βασιλείου Μελά, μεγαλοπρεπές χάρη στο μέγεθός του, θυμίζει πολυτελή συγκροτήματα της Βιέννης. Με τα μεγάλα τοξωτά ανοίγματα, την επιβλητική είσοδο, τους ιωνικούς κίονες και τα αγάλματα προβάλλει ήδη τη μοναδικότητά του. Ακολουθεί ένα κομψοτέχνημα, το Ιλίου Μέλαθρον, κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν. Και ένα παλάτι, το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο. Κάπου εκεί πρέπει να βρίσκεται και ο Τσίλλερ. Η μήπως όχι;

Ενάμιση αιώνα πριν, ο σάξονας αρχιτέκτονας θα τριγυρνούσεόπως όλοι οι τότε και νυν συνάδελφοί του- ανάμεσα στους μαστόρους, δίνοντας αυστηρές οδηγίες για την τήρηση των σχεδίων. Ζωγράφοι ειδικευμένοι στην τέχνη της τοιχογραφίας θα διακοσμούσαν προσόψεις και δωμάτια, έμπειροι τεχνίτες θα κατασκεύαζαν τα χυτοσιδηρά κιγκλιδώματα με θέματα εμπνευσμένα από τη φύση ή τη μυθολογία, καλλιτέχνες θα φιλοτεχνούσαν τα κεραμικά αγάλματα των κτιρίων, άλλοτε βαμμένα στο χρώμα του μαρμάρου και άλλοτε άβαφα, σκέτος πηλός.

Η αναπαράσταση στην Εθνική Πινακοθήκη μιας φανταστικής πόλης του Τσίλλερ, στην οποία συναντώνται ορισμένα από τα καλύτερα έργα του στην Αθήνα και σε άλλες ελληνικές πόλεις, αποτελεί το εντυπωσιακότερο στοιχείο της έκθεσης «Ερνέστος Τσίλλερ, Αρχιτέκτων, 1837-1923», που θα εγκαινιαστεί στις 22 Μαρτίου. Αλλά όχι το μόνο. Αμέσως μετά το «κτίσιμο» της πόλης- γιγαντιαίες φωτογραφικές απεικονίσεις των κτιρίων- θα ακολουθήσει από τον αρχιτέκτοναμουσειολόγο κ. Βασίλη Κολώνα η ανάρτηση σχεδίων πραγματικών έργων τέχνης του μεγάλου αρχιτέκτονα, καθώς και η έκθεση σπάνιων φωτογραφιών της εποχής, επιστολών και εγγράφων. Το μυστικό εργαστήριο του Τσίλλερ στήνεται αυτές τις ημέρες στους δύο ορόφους του μουσείου με κτίρια που μεταβάλλονται «σε μουσικά όργανα ορχήστρας,στην οποία τα φώτα και οι σκιές εκτελούν με το γύρισμα του ηλίου μιαν ανήκουστη μελωδία μεγάλης αρμονικής ποικιλίας»,όπως λέει η διευθύντριά του κυρία Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα.

Για πρώτη φορά παρουσιάζεται ολόκληρο το Αρχείο Τσίλλερ-περί τα 430 σχέδια- που κατέχει η Εθνική Πινακοθήκη από το 1961 χάρη στην επιτυχημένη αγορά του, αντί 20.000 δραχμών, από τον τότε διευθυντή της Μαρίνο Καλλιγά, στον οποίο και είναι αφιερωμένη η έκθεση. Γιατί ο Τσίλλερ μεταμόρφωσε κυριολεκτικώς την Αθήνα του 19ου αιώνα από χωριό σε ευρωπαϊκή πόλη προσδίδοντάς της μια λάμψη διαρκείας και την αρχιτεκτονική ταυτότητα και αισθητική που η πρωτεύουσα του νέου ελληνικού κράτους χρειαζόταν επειγόντως, όπως επίσης τη σύνδεσή της με το ένδοξο αρχαίο παρελθόν.

Αλλά ο Τσίλλερ δεν ήταν ακριβώς νεοκλασικιστής. Ηταν ένας ιδανικός ισορροπιστής ρυθμών και μορφολογιών- της νεο-Αναγέννησης και του νεο-κλασικισμού-, ένας εκλεκτικιστής που δημιούργησε το προσωπικό του αρχιτεκτονικό ιδίωμα. Ποιον ενδιαφέρει όμως σήμερα αυτός ο οραματιστής του 19ου αιώνα; Στο ερώτημα θα απαντήσει η επιμελήτρια της έκθεσης δρ Μαριλένα Κασιμάτη:«Γιατί το διεθνές καλλιτεχνικό ρεύμα του νεοκλασικισμού που άνθησε πρώτα στην Ευρώπη είχε ως πρότυπό του την αρχαιοελληνική αρχιτεκτονική. Και γιατί παρά τον ενάμιση αιώνα από την εποχή που κτίσθηκε η τριλογία της οδού Πανεπιστημίου,το Μέγαρο Σλήμαν, το Μέγαρο Σταθάτου αυτά τα κτίρια εξακολουθούν να κρατούν τα πρωτεία του αισθητικού κάλλους» λέει.
Ο Ερνέστος Τσίλλερ Ο Τσίλλερ έκτισε περισσότερα από 500 κτίρια στην Ελλάδα,μεταξύ των οποίων και το δικό του σπίτι στην οδό Μαυρομιχάλη,όπου έζησε με τη σύζυγό του Σοφία Δούδου και τα παιδιά τους,ενώ στον κάτω όροφο λειτουργούσε το γραφείο του.Πολλά από τα ιδιωτικά κτίρια,κατεδαφισμένα σήμερα ύστερα από τη λαίλαπα της αντιπαροχής του ΄60,αναγνωρίζονται σε πίνακες του Γιάννη Τσαρούχη εκείνης της εποχής.Εκτός από άριστος αρχιτέκτονας και σχεδιαστής,υπήρξε και σπουδαίος μηχανικός και κατασκευαστής,αφού ήταν ο πρώτος που μεταχειρίστηκε τη σιδηροδοκό και τα σιδηρά υποστυλώματα στην οικοδομή,ασχολήθηκε με την αντισεισμικότητα των κτιρίων και χρησιμοποίησε τεχνητό εξαερισμό και κεντρική θέρμανση αλλά και ρολά στα παράθυρα.
(Διαβάστε περισσότερα: http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=34&artid=319949&dt=14/03/2010#ixzz0rthq5xRI)